Choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekła choroba zapalna jelit (IBD), powoduje stan zapalny w całym przewodzie pokarmowym. Chociaż często wiąże się z problemami trawiennymi, wczesne objawy mogą być subtelne i objawiać się przed poważnymi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. Rozpoznanie tych początkowych objawów ma kluczowe znaczenie dla szybszej diagnozy i leczenia.
Około 24% osób chorych na IBD doświadcza objawów pozajelitowych na miesiące lub nawet lata przed formalną diagnozą. Opóźnienia są częste: prawie połowa zdiagnozowanych osób czekała ponad rok, a jedna czwarta – nawet pięć lat, pomimo wizyt u lekarzy. Wiedza, na co zwracać uwagę, może pomóc Ci zadbać o swoje zdrowie.
Poza jelitami: nieoczekiwane wczesne objawy
Pierwsze objawy choroby Leśniowskiego-Crohna nie zawsze są związane z trawieniem. Zapalenie wykracza poza jelita, powodując szereg objawów, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się niezwiązane. Należą do nich:
- Utrata apetytu: Zapalenie zakłóca sygnały hormonalne regulujące głód, zmniejszając chęć jedzenia. Dyskomfort trawienny, taki jak nudności lub ból, może pogorszyć ten efekt.
- Zmęczenie: Przewlekły stan zapalny wyczerpuje rezerwy energii. Badania pokazują, że 48–62% nowo zdiagnozowanych osób zgłasza znaczne zmęczenie.
- Ból stawów: Zapalenie może rozprzestrzenić się na stawy, powodując ból kręgosłupa, kolan, nadgarstków i innych obszarów. Może się to zdarzyć nawet przy łagodnych problemach trawiennych lub bez nich.
- Wysypka skórna: Na podudziach często pojawiają się czerwone, bolesne guzki (rumień guzowaty), sygnalizując ogólnoustrojowy stan zapalny. Zwykle ustępują po leczeniu, ale mogą poprzedzać problemy jelitowe.
- Ból i zaczerwienienie oczu: Stany zapalne oczu (zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie nadtwardówki) mogą powodować ból i zaburzenia widzenia. Aby zapobiec trwałym uszkodzeniom, konieczna jest natychmiastowa ocena przez okulistę.
- Owrzodzenia jamy ustnej: Mogą to być wczesne objawy stanu zapalnego, powodujące dyskomfort podczas jedzenia i przyczyniające się do utraty apetytu.
- Gorączka: Niska temperatura może wskazywać, że układ odpornościowy walczy ze stanem zapalnym lub wtórną infekcją, taką jak ropień.
Problem z późną diagnozą
Często zdarza się, że diagnoza jest opóźniona, ponieważ te wczesne objawy są niejasne i często przypisuje się je stresowi, drobnej chorobie lub po prostu „złemu samopoczuciu”. Opóźnienie to powoduje pogorszenie stanu zapalnego, co utrudnia leczenie. Im dłużej choroba pozostaje nieleczona, tym trudniej ją kontrolować i tym większe jest ryzyko długotrwałych powikłań.
Co zrobić, jeśli podejrzewasz chorobę Leśniowskiego-Crohna
Jeśli masz kombinację tych objawów, szczególnie jeśli utrzymują się lub nasilają, skontaktuj się ze swoim gastroenterologiem. Wczesna interwencja może znacznie poprawić wyniki leczenia. Jasno określ swoje obawy i nalegaj na dokładną ocenę, obejmującą badania krwi, próbki kału i ewentualnie badania obrazowe, takie jak kolonoskopia.
Wczesne wykrycie jest kluczem do sukcesu. Im więcej wiesz o chorobie Leśniowskiego-Crohna, tym lepiej możesz kontrolować swoje zdrowie.
